Maquette là gì? Tất tần tật về “Bản vẽ mẫu” của mọi sáng tạo

Bạn đã bao giờ tự hỏi làm thế nào một tòa nhà chọc trời hay một chiến dịch quảng cáo hoành tráng được hình thành trước khi chúng thực sự xuất hiện? Bí mật nằm ở bước đầu tiên, một khâu chuẩn bị tưởng chừng đơn giản nhưng lại vô cùng quan trọng: tạo ra một maquette. Vậy Maquette là gì? Nó chính là bản thiết kế mẫu, là cầu nối biến những ý tưởng trừu tượng trên giấy thành một hình hài cụ thể, hữu hình.

Trong mọi lĩnh vực đòi hỏi sự sáng tạo và chính xác cao như kiến trúc, thiết kế, và đặc biệt là in ấn, quảng cáo, maquette không chỉ là một bản phác thảo mà còn là một công cụ chiến lược, đặt nền móng vững chắc cho sự thành công của toàn bộ dự án. Hãy cùng Phoenix OOH khám phá tất tần tật về “bản vẽ mẫu” này trong bài viết dưới đây.

Giải mã thuật ngữ “Maquette”, “Maket”, “Marquette” và “Bozzetto”

Khi tìm hiểu, bạn có thể bắt gặp nhiều cách gọi khác nhau của cùng một khái niệm, gây ra một số bối rối. Để làm rõ, chúng ta cần hiểu nguồn gốc và bối cảnh sử dụng của chúng.

• Maquette: Đây là thuật ngữ gốc trong tiếng Pháp, có nghĩa là “phác thảo”. Đây là từ chuyên ngành chính xác và được công nhận rộng rãi nhất, sử dụng trong nhiều lĩnh vực từ điêu khắc đến thiết kế công nghiệp.
• Marquette: Đây là cách viết theo tiếng Anh/Mỹ, về cơ bản không thay đổi ý nghĩa.
• Maket (hay ma-két): Đây là cách phiên âm đã được Việt hóa để phù hợp với cách phát âm của người Việt, rất phổ biến trong ngành thiết kế và in ấn tại Việt Nam.
• Bozzetto: Thuật ngữ này có nguồn gốc từ tiếng Ý, thường dùng để chỉ một bản phác thảo sơ bộ, mang tính thăm dò hơn là một mô hình hoàn chỉnh. Một bozzetto tập trung vào việc thể hiện bố cục tổng thể hoặc ý tưởng ban đầu, trong khi một maquette là một mô hình đã được tinh chỉnh, có độ chi tiết cao hơn và sẵn sàng để trình bày, phê duyệt.

Dù được gọi là Maquette, Marquette hay Maket, tất cả đều đồng nghĩa và cùng chỉ một khái niệm: một bản thiết kế mẫu, phác thảo, hoặc mô hình thu nhỏ. Việc phân biệt với Bozzetto cho thấy các thuật ngữ này tồn tại trên một phổ về độ trung thực, từ phác thảo sơ khai đến mô hình hoàn thiện.

Vai trò cốt lõi của Maquette, tại sao nó không thể thiếu?

Maquette không chỉ là một bước trong quy trình mà là một yếu tố nền tảng mang tính chiến lược, giúp dự án đi đúng hướng và giảm thiểu rủi ro.

Cầu nối trực quan giữa ý tưởng và thực tế

Một bản vẽ kỹ thuật 2D có thể chứa đựng đầy đủ thông số nhưng lại khá trừu tượng và khó hình dung đối với những người không có chuyên môn. Maquette giúp chuyển hóa những dữ liệu phức tạp đó thành một mô hình 3D sinh động. Điều này cho phép tất cả các bên liên quan, từ nhà thiết kế, khách hàng đến nhà đầu tư, có một cái nhìn trực quan và thống nhất về sản phẩm cuối cùng, xóa bỏ mọi rào cản về ngôn ngữ kỹ thuật.

“Tấm lá chắn” tiết kiệm chi phí và thời gian

Sai sót trong sản xuất hàng loạt hoặc thi công công trình luôn là cơn ác mộng vì chi phí khắc phục cực kỳ tốn kém. Maquette là một công cụ cơ bản để giảm thiểu rủi ro, đóng vai trò như một khoản đầu tư đảm bảo chất lượng quan trọng. Nó giúp phát hiện sớm các lỗi thiết kế, sự bất hợp lý về bố cục, màu sắc hay tỷ lệ trước khi đưa vào sản xuất. Việc chỉnh sửa trên một mô hình mẫu giúp tránh được những rủi ro đáng kể về tài chính và hậu cần liên quan đến các sai sót ở quy mô lớn.

Công cụ giao tiếp và thuyết phục hiệu quả

Maquette là một công cụ giao tiếp mạnh mẽ. Đối với nhà thiết kế, nó giúp trình bày ý tưởng một cách rõ ràng và sống động. Đối với khách hàng, nó là cơ sở để họ đưa ra những phản hồi chính xác, góp ý chi tiết hơn. Một bản maquette chất lượng, chỉn chu không chỉ thể hiện sự chuyên nghiệp mà còn là cơ sở vững chắc để các bên thống nhất phương án cuối cùng, đảm bảo sự hài lòng và đảm bảo sự chấp thuận của các bên liên quan.

Phân loại Maquette quảng cáo và những ứng dụng thực tiễn

Maquette được chia thành hai nhóm chính dựa trên hình thức thể hiện: vật lý và kỹ thuật số.

Maquette vật lý (Mô hình hữu hình)

Đây là những mô hình 3D có thể cầm, nắm, và quan sát trực tiếp.

• Mô hình kiến trúc & quy hoạch đô thị: Đây là dạng maquette phổ biến nhất, thường được gọi là sa bàn. Chúng mô phỏng các tòa nhà, khu đô thị, khu công nghiệp… với tỷ lệ chính xác. Các vật liệu phổ biến bao gồm gỗ balsa, mica, nhựa, foam, thạch cao, nhựa thông, kính, kim loại, và Taskboard. Đặc biệt, công nghệ hiện đại như in 3D đã tạo ra một cuộc cách mạng. Các công nghệ như SLA và FDM cho phép tạo ra các mô hình phức tạp với độ chính xác cao một cách nhanh chóng, đẩy nhanh đáng kể chu kỳ lặp lại thiết kế và giúp việc thử nghiệm những ý tưởng táo bạo trở nên hiệu quả hơn về mặt chi phí.
• Mô hình sản phẩm công nghiệp & bao bì: Trước khi sản xuất hàng loạt, các công ty thường tạo ra mô hình cắt dán hoặc mô hình 3D của sản phẩm như chai lọ, hộp giấy, thiết bị điện tử… để kiểm tra hình dáng, kích thước, công thái học và thiết kế bao bì sao cho hấp dẫn và phù hợp nhất.

Maquette kỹ thuật số (Mô hình trên máy tính)

Đây là các mô hình được tạo ra bằng phần mềm chuyên dụng, mang lại sự linh hoạt cao trong việc chỉnh sửa và trình chiếu.

• Bản vẽ 2D và thiết kế đồ họa: Trong bối cảnh thiết kế đồ họa và in ấn, thuật ngữ “maket” (hay maquette) dùng để chỉ tệp tin thiết kế kỹ thuật số cuối cùng, thể hiện chính xác bố cục, kiểu chữ và màu sắc trước khi gửi đến nhà in. Đây là các bản thiết kế phẳng cho các ấn phẩm như logo, brochure, poster, banner…
• Mô hình 3D (CAD/BIM): Đây là các mô hình được dựng bằng phần mềm máy tính, cho phép người xem xét sản phẩm từ mọi góc độ, xoay, phóng to, thu nhỏ và thậm chí là “đi dạo” bên trong không gian ảo. Một số phần mềm phổ biến trong lĩnh vực này là AutoCAD, SketchUp, Revit, 3ds Max.

Yếu tố quyết định thành công của Maquette trong quảng cáo ngoài trời (OOH)

Trong lĩnh vực quảng cáo ngoài trời (OOH), maquette không chỉ quan trọng mà còn là yếu tố sống còn, quyết định trực tiếp đến hiệu quả của cả chiến dịch.

Tại sao Maquette quảng cáo lại quan trọng?

Môi trường quảng cáo ngoài trời rất khắc nghiệt: người xem chỉ có vài giây để tiếp nhận thông điệp, họ đang di chuyển với tốc độ cao, và thiết kế phải cạnh tranh với vô số yếu tố gây nhiễu khác. Maquette quảng cáo là công cụ thiết yếu để xác thực hiệu quả thị giác của thiết kế trong bối cảnh thực tế. Nó giúp đảm bảo thông điệp được truyền tải trọn vẹn từ khoảng cách xa và dưới các điều kiện ánh sáng khác nhau.

Các loại hình Maquette quảng cáo phổ biến

1. Maquette cho biển tấm lớn (Pano, Billboard): Do kích thước khổng lồ và khoảng cách xem xa, maquette cho loại hình này đòi hỏi hình ảnh phải cực kỳ sắc nét, thông điệp ngắn gọn đến mức tối đa và màu sắc có độ tương phản cao để nổi bật.
2. Maquette cho phương tiện giao thông (Xe buýt, Taxi): Đây là loại hình phức tạp vì thiết kế phải được “adapt” (điều chỉnh) một cách chính xác để khớp với các chi tiết hình học của xe như đường cong thân xe, cửa sổ, tay nắm cửa, bánh xe, đảm bảo các chi tiết quan trọng không bị cắt mất.
3. Maquette cho màn hình kỹ thuật số (DOOH): Đây là các TVC (video quảng cáo). Maquette ở đây là việc đảm bảo tương thích kỹ thuật và độ trung thực hiển thị của nội dung trên các phần cứng có tỷ lệ và độ phân giải khác nhau, từ màn hình LED ngang đến LCD dọc.
4. Maquette cho Activation, Event, Roadshow: Đây là một tổ hợp maquette của nhiều ấn phẩm khác nhau như booth (gian hàng), backdrop, standee, banner, cờ phướn, tờ rơi… Tất cả cần được thiết kế và phối cảnh trong một không gian tổng thể để đảm bảo tính nhất quán và thu hút.

Bí quyết thiết kế Maquette quảng cáo thu hút

Thời gian người đi đường tiếp xúc với quảng cáo ngoài trời rất ngắn, chỉ khoảng 3-5 giây, vì vậy maquette quảng cáo cần được thiết kế ngắn gọn, súc tích để người đi đường có thể nhanh chóng nắm bắt được thông điệp và hình ảnh.

Con số này có thể dao động tùy theo điều kiện giao thông và vị trí đặt biển quảng cáo, nhưng thông điệp cốt lõi là thời gian tiếp xúc cực kỳ ngắn ngủi. Để chiến thắng trong cuộc đua này, maquette của bạn cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

1. Màu sắc tương phản cao: Hãy sử dụng các gam màu đậm, nổi bật và đối lập nhau. Tránh tuyệt đối các màu nhạt nhòa, pastel vì chúng sẽ dễ dàng bị chìm vào môi trường xung quanh.
2. Font chữ đơn giản, dễ đọc: Ưu tiên hàng đầu là các font chữ không chân, rõ ràng, kích thước lớn. Không bao giờ sử dụng font chữ viết tay hoặc các kiểu chữ quá cầu kỳ, phức tạp vì chúng sẽ không thể đọc được từ xa.
3. Bố cục thoáng đãng: Nguyên tắc “Less is more” (Càng ít càng tốt) luôn đúng. Hãy tập trung vào một hình ảnh chủ đạo duy nhất và một thông điệp chính. Đừng cố nhồi nhét quá nhiều chi tiết, logo hay thông tin liên hệ.

Phân biệt Maquette với Mockup và Mẫu thử (Prototype)

Để nâng cao kiến thức chuyên môn, việc phân biệt rõ ràng các thuật ngữ dễ gây nhầm lẫn này là rất cần thiết. Những thuật ngữ này tồn tại trên một phổ về độ trung thực và mục đích, từ bản phác thảo sơ bộ (Bozzetto), đến mô hình hình ảnh tĩnh (Maquette/Mockup), và cuối cùng là mô hình chức năng (Prototype).

Maquette vs. Mẫu thử (Prototype)

Hình thức và Chức năng Sự khác biệt cơ bản và dễ nhớ nhất là:

• Maquette tập trung vào HÌNH THỨC (trông như thế nào?).
• Prototype tập trung vào CHỨC NĂNG (hoạt động ra sao?).

Để rõ ràng hơn, hãy xem bảng so sánh sau:

Maquette và Mockup có giống nhau không?

Trong nhiều trường hợp, đặc biệt là trong lĩnh vực thiết kế đồ họa, website và ứng dụng (UI/UX), hai thuật ngữ Maquette và Mockup thường được sử dụng thay thế cho nhau. Cả hai đều dùng để chỉ một bản thiết kế trực quan, có độ trung thực cao, thể hiện giao diện cuối cùng của sản phẩm nhưng ở trạng thái tĩnh (không tương tác được). Về cơ bản, cả hai đều là bản trình bày về mặt hình thức.

Một số mẫu thiết kế Maquette quảng cáo ngoài trời OOH ấn tượng

Vậy Maquette là gì? Đó không chỉ là một mô hình hay một bản vẽ, mà là viên gạch đầu tiên, là nền móng vững chắc cho mọi dự án sáng tạo. Từ một tòa cao ốc đến một chiến dịch quảng cáo, Maquette giúp biến ý tưởng thành hiện thực, giảm thiểu rủi ro, tiết kiệm chi phí và đảm bảo tất cả mọi người đều cùng nhìn về một hướng. Nó là sự đầu tư chiến lược thông minh để đảm bảo thành công cho một quá trình dài phía sau.

Vậy, lần tới khi bắt đầu một dự án, bạn đã sẵn sàng đầu tư vào một bản Maquette chất lượng để đảm bảo thành công chưa? Hãy cho Phoenix OOH biết nhé!